поэзия өнері туралы трактат - әл фараби трактаттары [Подробнее...]
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Әл-Фарабидің поэтика мәселелерін талдаған екінші бір еңбегі — "Поэзия өнері туралы трактат". Еңбектің кіріспесінде араб өлеңінің құрылысына тән ұйқас пен ырғақ, өлшемдер, образдылық. Әл-Фараби поэзияны мазмұндық сипатына қарай 13 жанрлық түрге бөліп, әрқайсысына нақты анықтамалар береді. Олар: трагедия, дифирамб, комедия, ямб, драма, айнос, диаграмма, сатира, поэма, эпос, риторика, амфигенезис, акустика. Трактатта өлең жазудағы ақындық шеберлік, софистикалық және еліктеу құбылыстары туралы ұғымының айырмашылықтары, поэзияны ғылыми тұрғыда тексеру жолдары секілді мәселелер де қарастырылған. Ғалым ақындық шеберліктің қалыптасуында ақындық түйсік пен қабылдау және олардың көркемдік суреттелуінің басты роль атқаратын себебі, өзара үйлесімдікте келуі мен сезімге әсер ету деп табады. Ұлы энциклопедист ғұлама Әбу Насыр әл-Фарабидің өз заманындағы ғылым түрлеріне пікір білдіріп, бір трактат болса да арнамағаны – кемде-кем болар, сір. Әл-Фараби – дана философ қана емес, майталман математик, үлкен дәрігер, дарынды музыкант, мықты әдебиетші болған адам. Әдебиет пен өнерге байланысты данышпан ғалымның бүкіл әлем эстетикасына айтулы үлес болып қосылған «Музыканың ұлы кітабы» атты көлемді, күрделі зерттеуін, «Музыка ғылымына кіріспе», «Музыка жайлы талдау», «Ырғақтарды топ-топқа бөлу» т.б. әр алуан ғылыми еңбектерін атауға болады. Бұлардың қай-қайсысы болсын, әл-Фарабидің ірі эстетик, іргелі теоретик екеніне айғақ. Ал оның «Поэзия өнерінің канондары туралы трактаты» мен «Поэзия өнері туралы» еңбегі өлең жайлы, жалпы ақындық өнер хақындағы аса бағалы байыптаулар болып табылады. Әл-Фарабидің поэтикасы оның зерттеуге алынып отырған әдеби- эстетикалық мұрасының күллі табиғаты деген сөз. Сонымен оның поэтикасы көркем творчество табиғаты туралы ғылым. Оны әл-Фараби поэтика [2, 152 б.] деп атаған. Себебі поэтика қамтымайтын әдебиеттің бір де саласы жоқ. Оның бірден бір саласы-көркем бейне немесе образ болса, оның да өз поэтикасы-теориялық түзіліс заңдылықтары, оның қалыптасу жүйесі бар [1, 61-63 бб., 46-49 бб.]. Әл-Фараби өз поэтикасында көркем ой (образ) мен оған қатысты нәрселерді сезіммен, қиялмен бірдей байланыста алады. Ол, көркем бейненің өлеңде біздің сезімімізге, қиялымызға, ақыл санамызға әсер ететін сыртқы дүниенің көрінісін қайта еске түсіру екенін айтады. Əл-Фараби «Поэзия өнері жайлы» трактатында негізінен араб метрикасына сəйкес мəселелерге — бəйіттің соңғы дыбысы, ұйқас, бір бунақ немесе жолдағы қысқа дауыстылар саны, олардың өлең. Философияны үйренуден бұрын нені білу ке- ректігі туралы // Әл-Фараби. Философиялық трактат¬тар. Алматы, 1975. 1-16 б. 90. Философияның дінге қатынасы Әл-Фараби // Аңыз адам. 2011. № 17. 16 б. 91. Әл-Фараби дүние жүзілік ғылым мен мәдениеттің екінші ұстазы, әмбебап ғалым Әл-Фарабидің философия, этика, логика, тіл білімі, әдебиеттану, музыка, т.б. Әл-Фараби ең алдымен поэзияның формасына қатысты келесі тұжырымдарды айтады: 1. «Поэзия (өнері) жайлы» трактатында әл-Фараби ең алдымен араб. Әл-Фараби – дана философ қана емес, майталман математик, үлкен дәрігер, дарынды музыкант, мықты әдебиетші болған адам. Әдебиет пен өнерге байланысты данышпан ғалымның бүкіл әлем эстетикасына айтулы үлес болып қосылған «Музыканың ұлы кітабы» атты көлемді, күрделі зерттеуін, «Музыка ғылымына кіріспе», «Музыка жайлы талдау», «Ырғақтарды топ-топқа бөлу» т.б. әр алуан ғылыми еңбектерін атауға болады. Бұлардың қай-қайсысы болсын, әл-Фарабидің ірі эстетик, іргелі теоретик екеніне айғақ. Ал оның «Поэзия өнерінің канондары туралы трактаты» мен «Поэзия өнері туралы» еңбегі өлең жайлы, жалпы ақындық өнер хақындағы аса бағалы байыптаулар болып табылады. Әбу Насыр әл-Фараби осы қажеттілікті қамтамасыз еткен ғалымдардың бірі, әрі бірегейі. Әл-Фараби сөз өнері туралы өзінің көптеген трактаттарында, өзге ғылым салаларына қатысты кірістіріп. Поэзия өнері жөніндегі трактатында Әл-Фараби араб пен парсы поэзиясында сатира, пэан, жарыстырма өлең, аллегориялық, комедиялық, сипаттамалық және т.б. поэзия түрлерін бар екендігін, әрі. Берілген жұмыста әл-Фарабидің «Поэзия өнері туралы» трактаты негізінде ой өрбіттік. Сонымен қатар, әл-Фарабидің сол кезде біз қолданып жүрген әдеби терминдерді. Әл-Фарабидің ғылыми көзқарастары орта ғасырдағы философиялық мәселелердің барлығын дерлік қамтиды: болмыс туралы ілім, материя және оның дамуы. Поэзия өнері жөніндегі трактатында Әл-Фараби араб пен парсы поэзиясында сатира, пэан, жарыстырма өлең, аллегориялық, комедиялық.

Поэзия өнері туралы трактат, әл фараби трактаттары

төле би ғылыми жоба, төле биден қалған қанаттың сөздердің бірі жылдам оқу тапсырмалары 1 сынып, жылдам оқу жоспары база электронных счетов фактур, эсф 18 ғасыр ағартушылары, 18 ғ француз ағартушыларының ірі өкілдері распечатка цветная цена, цветная распечатка алматы цена




ежелгі діни наным сенімдер
қазақтардың діни наным сенімдері
магазин автозапчастей ваз павлодар
дарын олимпиада задания 2022
тұрғын үй кодексі

.
==============================================================

~~~~~ палач 9 серия ~~~~~

==============================================================
.